Szkody rolnicze – jak uzyskać za nie odszkodowanie?

Szkoda to najgorszy koszmar rolnika. Utrudnia mu osiąganie zysków z jego działalności, a często wymaga także bardzo kosztownej naprawy. Za co jednak ją przeprowadzić, jeśli nie ma jak osiągnąć zysków finansowych? Poniższy artykuł przedstawia, jak uzyskać odszkodowanie za szkodę rolniczą - poruszamy w nim możliwe przyczyny i szkody, a także rolę rzeczoznawcy, wymaganą dokumentację oraz sam proces składania stosownych wniosków.

Szkody w uprawach rolnych spowodowane przez suszę i nie tylko

Jedną z popularniejszych przyczyn szkody rolniczej jest susza. Letnie upały wysuszają glebę. Natomiast bez wody wzrost roślin jest niemożliwy – plony są stracone. Rolnicy doznają także szkód przez huragany wyrywające ich rośliny z ziemi, w której rosną. Jeszcze inną przyczyną są przymrozki, poniżej pewnych temperatur większość roślin sobie nie radzi. Atmosferycznymi przyczynami szkody rolniczej mogą także być pioruny i deszcze nawalne. Obsunięcia się ziemi czy lawiny to zjawiska o charakterze losowym, których nie sposób przewidzieć. Zjawiska atmosferyczne w większości przypadków są jednak podawane w prognozach pogody i można zawczasu próbować im przeciwdziałać, a przynajmniej znacząco ograniczyć zasięg ich oddziaływania.

Szkody w rolnictwie a kwestia odszkodowania

Tak jak w wielu innych obszarach działalności gospodarczych, w przypadku szkody w rolnictwie również można ubiegać się o odszkodowanie. Jego celem jest rekompensata doznanej krzywdy i możliwość przynajmniej częściowej naprawy. Każdemu rolnikowi przysługuje jednakowe prawo do tego świadczenia. Uprawa roli wiąże się bowiem z prawnym obowiązkiem wykupienia polisy ubezpieczeniowej. Ponadto w Polsce działa Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, czyli, najprościej mówiąc – odpowiednik ZUS-u dla rolników.

Rzeczoznawca i szacowanie szkody rolniczej

Odszkodowanie jest proporcjonalne do wartości doznanej szkody. Jednak nie szacują jej sami poszkodowani. Łatwo się domyślić, że doprowadziłoby to do masowego zjawiska celowego przeszacowywania wartości najmniejszej nawet szkody rolnej. Zamiast tego, na miejsce nieszczęścia przybędzie rzeczoznawca. Jednak jego opinia nie jest wiążąca, a ubezpieczonemu przysługuje prawo do odwołania się od niej.

Jeśli zajdzie podejrzenie, że rzeczoznawca, świadomie lub nie, zaniżył wartość odszkodowania, należy odwołać się do sądu ubezpieczeń. Ten powoła biegłych, którzy mogą przekonać sędziego do wydania nakazu korekty odszkodowania. Warto mieć na uwadze, czy rzeczoznawca uwzględnił w swoich wyliczeniach nieponiesione koszty uprawy. Niezrobienie tego było powodem wyroków sądów na korzyść ubezpieczonych. Rzeczoznawca może stwierdzić szkodę całkowitą lub częściową. Pierwszy wariant oznacza, że koszta naprawy dalece przekraczają wartość samej szkody. Z kolei szkoda częściowa oznacza opłacalność napraw.

Zgłoszenie szkody rolniczej – co będzie nam potrzebne?

O szkodzie informuje się urząd gminy/miasta właściwego ze względu na położenie poszkodowanych gruntów uprawnych. Jeśli leżą one na obszarze kilku gmin, zachodzi obowiązek poinformowania każdego z nich, oczywiście osobno. Potrzebne będą też dane o wartości rocznej produkcji rolnej i szkodach w zbiorczym zestawieniu. Tych ostatnich nie przekazuje się do każdego urzędu. Należy je dostarczyć jedynie do tego urzędu, który odpowiada za największą procentowo część poszkodowanych gruntów.

Dane o szkodach można przedstawić w formie adekwatnej jakości fotografii. Jednak dokumentacja szkód jest opcjonalna, to znaczy nieobowiązkowa. Jednak jej załączenie przyśpiesza proces. Trzeba też złożyć wniosek o oszacowanie szkód, by wojewoda mógł powołać komisję do oceny. Do wniosku należy załączyć zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych. Należy też oświadczyć, czy wnioskowało się o oszacowanie szkód z suszy lub, czy ma się taki zamiar w bieżącym roku. Konieczny będzie także skan dokumentu poświadczającego bycie ubezpieczonym.

Szkoda rolnicza – gdzie i do kiedy można złożyć wniosek

Wniosek składa się do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przy Ministerstwie Rolnictwa. Co roku określany jest termin, do którego najpóźniej należy tego dokonać. W 2022 był to 31 października. Nie podano jeszcze analogicznej daty za rok 2023. Sam wniosek można złożyć przez udostępnianą co roku przez resort rolny aplikację. Aplikacja ta samoistnie generuje protokół lub kalkulację, w zależności od wartości doznanych szkód.

Granicą oddzielającą od siebie oba te dokumenty będzie wartość trzydziestu procent produkcji rolnej. Kalkulacja generowana jest dla szkód poniżej tej granicy. Wartości wyższe skutkują powstaniem protokołu. Do używania aplikacji niezbędne będzie posiadanie profilu zaufanego. Jeśli się go nie posiada, można go założyć z pomocą aplikacji bankowej lub w wielu placówkach publicznych.

Niniejszy artykuł stanowi kompleksowe omówienie procedury wnioskowania o odszkodowanie z tytułu doznanych szkód rolniczych. Przedstawione zostały możliwe skutki szkody, a także krok po kroku omówiono sposób, w jaki można dochodzić swoich praw. Jeśli masz w tej kwestii wątpliwości, skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci w uzyskaniu odszkodowania.